آموزش و توسعه کارکنان در سازمان به هر فعالیتی گفته می‌شود که به کارکنان کمک کند تا دانش یا مهارت‌های جدیدی کسب کنند یا مهارت‌های فعلی خود را ارتقا بدهند. آموزش بر انتقال دانش و مهارت‌های خاص برای بهبود عملکرد شغلی در کوتاه‌مدت تمرکز دارد. این یک فرایند رسمی است که توسط متخصصان توسعه استعداد برای ارتقای عملکرد افراد در محیط کار انجام می‌شود. در‌مقابل، توسعه به کسب دانش، مهارت یا نگرشی اشاره دارد که افراد را برای مسیرها یا مسئولیت‌های جدید آماده می‌سازد.
آموزش یکی از رایج‌ترین اشکال توسعه کارکنان است؛ اما اشکال دیگری نیز برای آن وجود دارد از جمله؛ مربیگری، راهنمایی، یادگیری غیررسمی، یادگیری خودراهبر و یادگیری تجربی. در این مقاله، ما به بررسی اهمیت آموزش و توسعه کارکنان، راهکارهای مؤثر آن و مشکلات و چالش‌های موجود در این زمینه خواهیم پرداخت. اگر به مباحث مرتبط با سازمان و مدیریت علاقه‌مندید با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
اهمیت آموزش و توسعه کارکنان در سازمان
دلایل اهمیت آموزش و توسعه کارکنان در سازمان را می‌توان در قالب موارد زیر خلاصه کرد:
بهینه‌سازی پتانسیل نیروی کار
برنامه‌های آموزشی و توسعه‌ای منظم، کارمندان را قادر می‌سازد تا نقاط ضعف خود را تقویت و مهارت‌ها و دانش جدیدی کسب کنند. در‌نتیجه، عملکرد کلی آن‌ها بهینه می‌شود و هم به کارمندان و هم به سازمان سود می‌رساند. اهمیت آموزش و توسعه کارکنان در توانایی آن در افزایش بهره‌وری و کارایی در کل نیروی کار نهفته است و به هر کارمند کمک می‌کند تا به پتانسیل کامل خود برسد. توسعه مهارت نه‌تنها قابلیت‌های فردی را افزایش می‌دهد، بلکه مهارت جمعی کل نیروی کار را نیز افزایش می‌دهد و منجر‌به افزایش بهره‌وری و کارایی می‌شود.
تضمین رضایت کارکنان
سرمایه‌گذاری استراتژیک در توسعه و آموزش کارکنان، حس رضایت را در بین کارکنان ایجاد می‌کند. وقتی کارمندان احساس کنند که سازمانشان به رشد و توسعه حرفه‌ای آن‌ها متعهد است در نقش‌های خود بیشتر مشارکت می‌کنند و انگیزه بیشتری دارند. با‌این‌حال، برای اینکه این برنامه مؤثر باشد، باید متناسب با نیازهای خاص کارمندان تنظیم شود و اطمینان حاصل شود که دانش کسب‌شده به‌راحتی در محیط کار قابل‌استفاده است.
افزایش عملکرد
وقتی کارمندان آموزش منظم دریافت می‌کنند، نه‌تنها مهارت‌ها و دانش شغلی آن‌ها افزایش می‌یابد، بلکه اعتمادبهنفس آن‌ها در به‌کارگیری استعدادهایشان نیز افزایش می‌یابد. در‌نتیجه، عملکرد آن‌ها بهبود می‌یابد و آن‌ها را قادر می‌سازد تا با اثربخشی و بهره‌وری بیشتری در محیط کار فعالیت کنند. این چرخه یادگیری مداوم، نیروی کار ماهر و با انگیزه‌ای را پرورش می‌دهد که به موفقیت کلی سازمان کمک می‌کند.
بهبود رضایت مشتری
وقتی کارکنان یک سازمان آموزش منظم می‌بینند، توانایی‌های شغلی آن‌ها افزایش می‌یابد و عملکرد حرفه‌ای‌تر و مؤثرتری خواهند داشت. مشتریان متوجه تفاوت در کیفیت خدمات می‌شوند که تأثیر مثبتی بر برداشت آن‌ها از شرکت خواهد داشت.
به نوبه خود، بهبود رضایت مشتری و تبلیغات دهان‌به‌دهان مثبت می‌تواند منجر به افزایش وفاداری مشتری و جایگاه قوی‌تر سازمان در بازار شود. با افزایش مهارت‌ها و تخصص کارکنان از طریق آموزش منظم، شرکت به مزیت رقابتی دست می‌یابد و رشد و موفقیت خود را در بازار بیشتر می‌کند.
بیشتر بخوانید: مدیریت استعداد در سازمان | استراتژی و 6 جزء مهم آن
راهکارهای مؤثر در آموزش و توسعه کارکنان
حال که با ضرورت آموزش و توسعه کارکنان در سازمان آشنا شدید، ممکن است دربارۀ راهکارهای مؤثر اجرای این امر کنجکاو باشید. مهم‌ترین راهکارهای مؤثر در آموزش و توسعه کارکنان را می‌توان شامل موارد زیر دانست:
با برقراری ارتباط با کارمندانتان، درباره آن‌ها بیشتر بدانید
اول، سعی کنید نیازها و اهداف کارکنان را درک کنید تا فرصت‌های یادگیری مرتبط را فراهم کنید. گفت‌وگوهای غیررسمی به کارمندان اجازه می‌دهد نظرات خود را بیان کنند؛ جلسات غیررسمی و تک نفره برای بحث در‌مورد پیشرفت، چالش‌ها و توسعه مهارت‌های سخت و نرم موردنظر ایدئال هستند.
با سؤالات غیرکاری شروع کنید تا کارمندان احساس راحتی کنند. گفت‌وگوهای غیررسمی به کارمندان اجازه می‌دهد نظرات خود را بیان کنند؛ جلسات غیررسمی و تک نفره برای بحث در مورد پیشرفت، چالش‌ها و توسعه مهارت‌های سخت و نرم موردنظر ایدئال هستند.
در طول این تبادل، اطلاعاتی در مورد خودتان به اشتراک بگذارید تا به کارمندانتان فرصتی بدهید تا شما را فراتر از نقشتان به‌عنوان مدیرشان ببینند و ارتباط برقرار کنند.
از آموزش‌های ضمن خدمت برای کمک به کارمندانتان در توسعه مهارت‌های مورد علاقه‌شان استفاده کنید
هرچند آموزش سنتی در کلاس درس، مبنای یادگیری را شکل می‌دهد؛ اما بدون تمرین مستمر، می‌تواند بی‌اثر باشد. یک روش جایگزین برای آموزش کارکنان، ایجاد لحظات یادگیری در حین انجام وظایف روزمره است. این رویکرد، کارکنان را تشویق می‌کند تا از منطقه امن خود خارج شوند، مهارت‌ها را تمرین و اعتمادبهنفس کسب کنند.
یادگیری ضمن خدمت با راهنمایی همکاران باتجربه به کارکنان این امکان را می‌دهد که مهارت‌های خود را با سرعت دلخواه توسعه بدهند. این امر به مدیران اجازه می‌دهد تا به‌جای اتخاذ یک رویکرد یکسان برای همه، محتوای آموزشی را متناسب با توانایی‌ها و نیازهای خاص هر کارمند تنظیم کنند.
دادن بازخورد منظم و سازنده
بازخورد شفاف و سازنده برای آموزش و توسعه مؤثر کارکنان بسیار مهم است. مدیران باید استراتژی داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که بازخورد به‌طور مؤثر منتقل می‌شود و بر راه‌حل‌ها تمرکز می‌کنند، نه اینکه فقط به نقاط ضعف اشاره کنند. استفاده از داده‌ها و اعداد مشخص به کارکنان کمک می‌کند تا عملکرد کارکنان را به‌طور دقیق اندازه‌گیری کنند، نقاط قوت را شناسایی کنند و نقاط ضعف را بهبود ببخشند.
تجربیات یادگیری را با نیازهای کارکنان تطبیق بدهید
تجربه، پیشینه کاری، اخلاق و انگیزه‌های شغلی کارکنان بر نحوه تعامل آن‌ها با آموزش تأثیر می‌گذارد. مدیران همچنین باید نیروی کار چندنسلی امروز را درنظر بگیرند که هر یک ارزش‌ها، اهداف و سبک‌های یادگیری متفاوتی دارند.
درک این تفاوت‌ها در هر مرحله از فرایند یادگیری ضروری است. فناوری عامل کلیدی دیگری است؛ درحالی‌که کارکنان نسل Z و هزاره ممکن است به‌راحتی با پلتفرم‌های پیشرفته آموزش الکترونیکی کار کنند، اعضای مسن‌تر سازمان ممکن است به راهنمایی بیشتری نیاز داشته باشند. تطبیق آموزش با این تغییرات، راحتی و منافع همه کارکنان را تضمین می‌کند.
بیشتر بخوانید: فرایند آموزش در سازمان | در 5 گام + معرفی روش‌های آموزش
مشکلات رایج در آموزش کارکنان و راه‌حل آن‌ها
اگر‌چه آموزش و توسعه کارکنان در سازمان برای بقا و رشد سازمان یک ضرورت است؛ فرایند آموزش و توسعه اغلب با چالش‌ها و موانعی روبه‌رو می‌شود. مشکلات رایج در آموزش کارکنان و راه‌حل آن‌ها عبارت‌اند از:
مشارکت نکردن
برای بسیاری از تیم‌ها و مدیران منابع انسانی، مشارکت نکردن کارکنان بزرگ‌ترین چالش آموزشی است. این زمانی اتفاق می‌افتد که کارکنان آموزش را ارزشمند یا مفید تلقی نمی‌کنند. غلبه بر این چالش به مدیر آموزش بستگی دارد که به‌طور مؤثر مزایای متقابل آموزش را بیان کند. اغلب وقتی کارکنان می‌فهمند که چگونه این آموزش هم به خودشان و هم به سازمان کمک خواهد کرد، بیشتر علاقه‌مند می‌شوند و مشارکت می‌کنند.
نیروی کار چند نسلی
این روزها، نیروی کار چند نسلی برای سازمان‌ها یک امر عادی است، نه یک استثنا. مزایای این امر معمولاً بسیار بیشتر از چالش‌های آن است؛ اما ملاحظاتی نیز مطرح می‌شود. به‌عنوان‌مثال، کارمندان یک نسل ممکن است نسبت به نرم‌افزارها و برنامه‌های آموزشی محتاط‌تر باشند. آن‌ها همچنین ممکن است یادگیری حضوری را به آموزش مبتنی بر هوش مصنوعی و بازی‌سازی ترجیح بدهند.
افراد نسل جوان‌تر ممکن است بازی‌سازی و آموزش الکترونیک را ترجیح بدهند. برای غلبه بر این چالش می‌توانید دوره‌های آموزشی خود را در قالب‌های مختلف برگزار کنید. برای کسانی که محیط کلاس تعاملی را ترجیح می‌دهند، یک کلاس حضوری درنظر بگیرید. می‌توانید کلاس را برای یک نسخه مجازی ضبط کنید که علاقه‌مندان به آموزش مجازی بتوانند آن را مشاهده کنند.
کمبود وقت
اگر انتظار دارید کارمندان در زمان استراحت خود در آموزش شرکت کنند ممکن است ناامید شوید. برخی از آن‌ها ممکن است تعهدات حرفه‌ای و شخصی یا محدودیت‌های زمانی دیگری داشته باشند که مانع از شرکت آن‌ها در جلسات آموزشی طولانی می‌شود.
بهترین راه برای اطمینان از اینکه همه می‌توانند به آموزش‌های موردنیاز دسترسی داشته باشند، ایجاد دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت است. دوره‌های آموزشی کوتاه، ویدیوها و جلسات آموزشی کوتاهی هستند که می‌توانند در عرض ۲ تا ۵ دقیقه برگزار شوند. آن‌ها را می‌توان از‌طریق برنامه‌های تلفن همراه مشاهده کرد.
سخن پایانی
آموزش و توسعه کارکنان در سازمان مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و برنامه‌هایی است که برای ارتقای دانش، مهارت‌ها و توانایی‌های کارکنان طراحی شده است. این یک فرایند مداوم است که هدف آن بهبود عملکرد فردی و سازمانی، تقویت رشد شغلی و سازگاری با نیازهای در حال تحول کسب‌وکار است.
مزایای آموزش و توسعه کسب‌وکار را می‌توان شامل افزایش بهره‌وری، بهینه‌سازی پتانسیل نیروی کار و تضمین رضایت کارکنان دانست. راهکارهای گوناگونی برای این امر وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل برقراری ارتباط با کارکنان، فراهم‌کردن آموزش‌های ضمن خدمت، تطبیق تجربیات یادگیری با نیازهای کارکنان و همچنین دادن بازخورد سازنده است.
بر سر راه این امر چالش‌هایی نیز مانند مشارکت نکردن کارکنان، نیروی کار چند نسلی و کمبود وقت وجود دارد که می‌توان با روش‌های آموزشی متناسب و متنوع بر آن‌ها غلبه کرد.
